Perla muzikore

Yes! Lily was here ;)

Cerma (perdhesi) - arthritis urica

Cerma (perdhesi) - arthritis urica

Cfare ndodh ne trup?

Kycet inflamohen. Cerma eshte nje semundje e kyceve qe ne shumicen e rasteve rezulton ne inflamacion te kyceve qe vjen pa ”paranjoftim” dhe jep shume dhimbje. Shpesh ndikohet vetem nje nga kycet. Ne rastet me te zakonshme eshte kyci i gishtit te madh te kembes qe inflamohet ndaj dhe semundja quhet ” gisht i veres port” ose podager (podarius). Emertimi vjen nga qe qe ne kohet e lashta u be e njohur nje lidhje midis problemeve me artritin urik dhe te ngrenit te tepert apo konsumimimit te teperuar te alkolit. Gjithashtu ngjyra kuqeblu e kyceve te infektuara te kujton ngjyren e veres PORT.

Ne kyce krijohen kristale Inflamacioni vjen nga qe ne kyce jane krijuar kristale te acidit urik. Acidi urik eshte nje produkt qe krijohet ne trup kur organizmi shperben nje grup substancash te quajtura purina. Keto substanca jane pjese perberese te te gjitha qelizave te trupit. Ato gjenden edhe ne ushqime.
Nese koncentrimi i acidit urik eshte shume i larte mund te krijohen kristale ne radhe te pare ne kyce. Nje tjeter vend ku kristalet mund te grumbullohen jane veshkat, kristalet fromojne gure ne veshka.
Sasia e acidit urik qe gjendet ne gjak varet nga sasia qe krijohet ne trup si dhe nga sasine e acidit qe nxirret nga trupi nepermjet urines.

Permbajtja e larte e acidit urik nuk shkakton perdhes ne te gjitha rastet. Nga te gjithe personat qe kane sasi te larte acidi urik ne gjak eshte vetem nje numer relativisht i vogel qe vuan nga perdhesi. Perhapja e perdhesit eshte me e larte nder meshkujt dhe te moshuarit. Per burrat mbi 40 vjec perdhesi eshte aresyeja kryesore e semundjes se kyceve, dmth kycet zbuten, dhe enjten. Meshkujt vujane me shpesh se femrat nga kjo semundje.

Rreziku i semundjes rritet me moshen. Sasia e acidit urik rritet sa me i madh ne moshe te jete personi. Femrat kane sasi me te ulet te acidit urik ne gjak deri ne periudhen e menopauzes, pastaj acidi urik i grumbulluar rritet edhe tek ato. Pra perhapja e perdhesit rritet edhe tek grate. Afersisht 10-20 vjete pas hyrjes ne menopauze sasia e acidit urik te grumbulluar eshte e njejte si per meshkujt.

Alkoli si faktor ndikues. Alkoli eshte nje aresye me rendesi qe shkakton nder te tjera rritjen e perqindjes se acidit urik ne gjak. Pijet alkolike, ne rradhe te pare birra por edhe vera, permbajne purina qe shkaktojne krijimin e akoma me shume acidi urik. Alkoli gjithashtu ndikon sepse bllokon boshatisjen e trupit nga acidi urik.

Rritja ne peshe si faktor ndikues Sa me shume te shtoje ne peshe njeriu aq me shume acid urik krijohet ne gjak. Ushqimi qe permban shume purina ndikon ne rritjen e ssise se acidit urik. Sasi e larte purinash gjendet ne mish, te brendshme, bizele, fasule, sardele, harenge etj.

Semundje te tjera si faktor ndikues Mundesia per t'u semurur nga perdhesi eshte me e madhe nese personi ne te njejten kohe vuan nga semundje te tjera si pershembull tension te larte apo nivel te larte te yndyrnave ne gjak. Keto semundje nenkuptojne qe sasia e acidit urik ne trup eshte relativisht e larte dhe mundesia qe acidi kristalizohet ne eshtra e kyce rritet.

Edhe semundje qe shkaktojne transformimin e qelizave te trupit apo rikrijimin e shpeshte te tyre rrisin potencialin e semundjes. Nder keto semundje qe si ndikim anesor sjellin rritjen e acidit urik ne gjak mund te permendet psoriasis si dhe semundje te tipit kancerogjen si pershembull ne gjak.

Mjekimet mund te rrisin acidin urik ne gjak. Disa lloje ilacesh mund te rrisin sasine e acidit urik ne gjak. Nder to permendim ilacet qe ulin sasine e fluideve ne trup dhe qe perdoren ne rradhe te pare ne semundjet e tensionit te larte ose kardiake si me te zakonshmet.Megjithate rritja e sasise se acidit urik e lidhur drejtperdrejte me ilacet nuk eshte aq e larte sa te jape probleme te perdhesit.

Acidi acetylsalicilik (aspirina) qe ne doza te vogla ndikon ne rritjen e acidit urik.

Mjekimet cytostatike qe perdoren kunder qelizave kancerogjene rrisin nderkohe ne menyre te ndjeshme sasine e acidit urik ne trup. Per te kundervepruar perdoret nje kombinim me mjekime qe ulin perqindjen e acidit urik ne trup.

Efektet e trashegimise:Trashegimia gjenetike rrit mundesine per t'u semurur nga perdhesi. Kjo per aresyen se menyra sesi acidi urik krijohet dhe perpunohet nga trupi komandohet nga gjenet.

Kombinimi stres dhe alkol Ky kombinim mund te nxisi shfaqje te dukshme te perdhesit. Nder aktivitetet stresuese mund te permenden nje operacion ose nje infeksion i fuqishem. Gjithashtu shfaqja e perdhesit mund te ndodhe edhe kur njeriu ha sasi te madhe ushqimi te pasur me proteina (mish) dhe ne te njejten kohe pi sasi te kosiderueshme alkoli.

Si mund ta parandalojme perdhesin: Nese duam te parandalojme perdhesin mund te perpiqemi te jemi koshiente per disa gjera. Keshillohet te pime sasi te arsyeshme pijesh alkolike kur jemi duke e kombinuar pirjen me ngrenie ushqimesh te pasura me proteina.

Keshillohet gjithashtu te pime sa me shume uje dhe lengje per te lehtesuar nxjerrjen e acidit urik nga trupi. Duhet patur parasysh se nese vuajme nga semundjet e zemres duhet te keshillohemi me mjekun per sasine e lengjeve qe konsumojme.

Renia ne peshe eshte e rendesishme per te pakesuar rrezikun e shfaqjes se perdhesit.

Nuk rekomandohet renie drastike ne peshe e as agjerim sepse mund te sjellin shfaqjen te perdhesit.

Sasia e purinave ne ushqim ndikon ne nje fare menyre sasine e acidit urik ne gjak. Por edhe nje diete koncize nuk mund te sjelle uljen e acidit urik ne gjak ne te njejten menyre si mjekimi.

Ilacet qe ekzistojne sot ne treg lejojne mbajtjen nen kontroll te semundjes. Me pare mungonin mjetet efektive qe mund te ulnin sasine e acidit urik ne gjak. Ishte e zakonshme me perseritje te shpeshta te perdhesit qe kalonin ne nje semundje kronike te kyceve qe perhapej ne te gjithe trupin. Me mjekimet qe ekzistojne sot mund te mbahet semundja nen kontroll duke parandaluar shkaterrimin e kyceve. Ka mjekime me efekt parandalues ashtu edhe per rastet akute te shfaqjes se perdhesit.

Perdhesi kronik: Nese konstatohet semundje e perdhesit kronik mund te krijohen kristale te acidit urik ne indet e buta te trupit. Keto behen te dukshme si kokriza te verdha ne te bardhe te ashtuquajtura tofi ne gishterinjte e kembes ose te dores ose ne kercin e veshit. Perdhesi kronik krijon potencial per semundje kronike te eshterave (mundesi qe behet gjithmone e me e ralle fale mjekimeve te pershtatshme).

Veshkat: Perdhesi kronik mund te jape si rezultat edhe krijmin e kristaleve ne veshka dhe uljen e ndjeshme te funksionit te tyre. Megjithate rreziku qe veshkat te demtohen vetem fale perdhesit eshte i ulet. Shpesh behet fjale per demtime qe shkaktohen nga disa kombinime semundjesh si diabet, tension i larte i gjakut etj.

Perdhesi (simptoma dhe diagnoza)

Perdhesi shfaqet zakonisht naten pa paralajmerim. Nje kyc, ne rastet me te zakonshme i gishtit te madh te kembes dhemb, eshte i enjtur dhe i skuqur. Dhimbja rritet gjate disa oreve dhe kyci nuk duron asnje prekje madje as nga carcafi. Dhimbja mund te shoqerohet me ethe pak temperature dhe ndjesi e pergjithshme semundjeje. Kur inflamacioni pakesohet, gje qe ndodh pas disa ditesh ose nje jave, lekuar rreth kycit fillon te zhvoshket.

Mjeku e ka te lehte te konstatoje perdhesin kur sheh kycin qe ka shkaktuar dhimbje (zakonisht gishti i madh i kembes). Kyci eshte i enjtur, i inflamuar dhe i skuqur dhe lendohet nga cdo prekje. Cdo 9/10 persona e kane shfaqjen e pare te semundjes tek gishti i madh i kembes. Ne ato raste kur kycet e ndjeshem gjenden ne disa vende njekohesisht eshte me e veshtire te konstatohet perdhesi. Kyci i kembes, gjuri ose kyci i dores jane vende te tjera ku perdhesi shfaqet. Ne me pak raste eshte kyci i thundres, ose ne anen e jashteme te brrylit. Shenja e perbashket per shfaqjen e perdhesit eshte ardhja e papritur e dhe sherimi pas disa ditesh ose nje jave. Analiza e gjakut mund te jete nje nga menyrat plotesuese per te kontrolluar nese behet fjale per perdhesin. Sasia e acidit urik ne gjak kontrollohet nepermjet proves S-urat. Megjithate kjo analize nuk vlen ne te gjitha rastet sepse ne cdo kater persona qe kane pesuar nje atak te perdhesit nuk rezulton nje nivel i larte i acidit urik ne gjak.

Nje analize tjeter qe perdoret per te diagonstikuar perdhesin eshte testimi i lengjeve te kyceve.

Kristalet e krijuara te acidit urik shihen fare qarte ne mikroskop sepse shfaqen si koka gjilperash te vogela Ne raste paqartesie, kjo analize kultivohet dhe kontrollohet per bakterie (zakonisht mungojne) si dhe llogaritet numuri i rruazave te bardha dhe perqindja e sheqerit. Kontrolli ne grafi gjate nje ataku te perdhesit ben te dukshme enjtjen e indeve rrotull kyceve. Pervec kesaj perseritja e perdhesit sjell ndryshime ne kyce qe behen shume te qarta ne grafi dhe qe mund te konsiderohen si ndryshime tipike te shkaktuara nga perdhesi.

Trajtimi i semundjes

Niveli i larte i acidit urik nuk duhet trajtuar me medikamente ne te gjitha rastet. Analizat e gjakut mund te tregojne rritje te acidit urik ne gjak gje qe behet me e zakonshme me kalimin e moshes. Kjo nuk nenkupton qe personi do te vuaje nga perdhesi. Shumica e atyre qe kane rritje te acidit urik ne gjak nuk semuren nga perdhesi. Rekomandohet te diskutohen aresyet e rritjes se acidit urik ne gjak me mjekun qe ka rekomanduar analizen e gjakut. Mjekimi me medikamente eshte i nevojshem vetem pasi ataket e perdhesit jane perseritur dhe eshte konstatuar me siguri se behet fjale per perdhesin. Rekomandohet kontakt me mjekun reumatolog qe eshte specialist per semundjet e inflamimit te kockave.

Ne rastet e atakeve te vecuara te perdhesit rekomandohen mjekime qe ulin inflamacionin dhe lehtesojne dhimbjen, te ashtuquajturat -COX-kontrolluese ose preparatet NSAID.Efekti i ketyre ilaceve eshte i menjehereshem. Pezmatimi i lukthit eshte nje nga efektet anesore te ketyre preparateve. Ne raste me te rralla mund te kemi edhe shqetesime me te renda ne stomak.

Ndjeshmeri e larte dhe astma: Duhet treguar kujdes nese njeriu e toleron mjekimin. Ne rastet e mbindjeshmerise ndaj acidit acetylsalicilik rekomandohet te mos perdoren cox-kontrollues.

Cox-kontrolluesit mundet gjithashtu te shkaktojne grumbullim te fluideve ne trup gje qe eshte e demshme ne rastet kur kombinohet me semundje te zemres apo veshkave. Mund te rezultoje ne perkeqesim te semundjeve te veshkave.

Medikamente me efekt te demshem: Acidi acetilsalicilik, qe i perket grupit te medikamenteve NSAID nuk ka asnje efekt te dobishem mbi perdhesin. Sasia e acidit urik ne gjak perkundrazi mund te rritet nga prania e acidit acetilsalicilik (Aspirines) edhe kur ilaci perdoret ne doza te vogla.

Medikamente kastile per perdhesin:

Ne pamundesi per te perdorur cox-kontrollues, rekomandohet kolkicin. Ilac i vjeter dhe efektiv qe lehteson inflamacionin. Nuk ka efekt mbi inflamacione te tjera pervec nje acarimi te kyceve qe quhet perdhesi-fals qe eshte me i ralle se perdhesi dhe shkaktohet nga nje substance tjeter ne lengjet e kyceve qe rezulton ne krijimin e kristaleve. Nese kolkicin lehteson simptomat mund te themi me siguri se kemi te bejme me perdhesin ose perdhesin-fals. Fatkeqesisht, kolkicina jep efekte anesore ne forme te diarrese, te vjellura etj qe veshtiresojne perdorimin.

Nje injeksion me kortizon ndihmon ne menyre efektive. Edhe tabletat e kortizonit jane nje ndihme e mire por kerkojne doza te medha dhe efekti nuk eshte i menjehershme si ne rastin e injeksionit.

Ne disa raste mjekimi nuk eshte fare i nevojshem. Nje atak i perdhesit mund te kaloje vetvetiu. Ka raste kur brenda nje ose dy javesh te gjitha efektet e perdhesit jane zhdukur. Ne raste te tjera duhet mese nje muaj qe te gjitha shenjat e semundjes te zhduken.

Trajtim parandalues: Kur ekziston reziku i demtimit permanent te kyceve nga perseritja e perdhesit rekomandohen medikamente qe ulin sasine e acidit urik ne gjak. Keto medikamente duhen perdorur kur kemi konstatuar me siguri se behet fjale per perdhesin. Veprimi i tyre eshte parandalues dhe nuk duhen marre kur problemi eshte akut.

Mjekimi me i perdorur per uljen e sasise se acidit urik ne gjak eshte allopurinol. Ulja ndodh duke parandaluar krijimin e nje albumine qe nevojitet ne trup per te krijuar acidin urik. Gjithashtu allopurinoli eshte i pershtatshem kur ne trup jane krijuar gure ne veshka nga acidi urik.

Perdorimi i allopurionilit nuk duhet filluar gjate sulmit akut te perdhesit sepse simptomat mund te perkeqesohen. Nder reaksionet negative jane ato te lekures si dhe perzierje e te vjella. Sa me i moshuar te jete personi aq me shume mundesi ka per efekte anesore.

Probenecid eshte nje mjekim qe mund te zevendesoje allopurinolin dhe ben te mundur qe te trupi te nxjerre acidin urik nepermjet urines. Probenecid ka nje ane negative, rrit rrezikun per krijimin e gureve ne veshka. Nder efektet anesore permendet te perzierat.

Per te lehtesuar problemet me perdhesin mund te veprojme edhe vete. Nje nga keshillat eshte renia ne peshe, ulja e konsumit te alkolit, evitimi i ushqimit te pasur ne proteina (sidomos ne kombinim me alkol). Rekomandohet edhe pirja e lengjeve dhe ujit (ne raste kur jane konstatuar semundje te zemres apo tensionit duhet kontaktuar mjeku).

Rreziku i perseritjes se perdhesit eshte relativisht i vogel. 1/10 persona qe pesojne nje atak perdhesi nuk kalojne ne perdhes kronik. Gjithashtu me mjekim parandalues mund te evitohet perseritja.

Perdhesi shkaktohet nga grumbullimi i kristaleve te acidit urik ne gjymtyre (kryesisht ne kyce) Acidi urik eshte nje substance jo shume e tretshme te cilen trupi e nxjerr jashte nepermjet veshkave. Acidi urik krijohet kur trupi absorbon nje grup lendesh te quajtura purina. Rreziku qe kristalet e acidit urik do te ngelen ne kyce dhe do te shkaktojne inflamacion rritet me rritjen e nivelit te acidit urik ne gjak si dhe gjatesine e kohes gjate te ciles ky nivel i rritur i acidit vazhdon te qendroje ne trup. Kristalet mund te krahasohen me gjilpera te vogela te mprehta qe krijojne acarime ne ate kyc ku grumbullohen. Acarimi shkakton dhembje te papritur dhe te forte, enjtje skuqje, dhe dhimbje kycesh. Megjithate nivele te larta te acidit urik ne gjak nuk do te thone detyrimisht qe njeriu do te semuret nga perdhesi. Shume njerez kane nivele te rritura te acidit urik ne gjak me rritjen ne moshe por nuk semuren nga perdhesi. Acidi urik shperbehet ne urine. Megjithate ka raste kur krijohen kristale ne urine qe rezultojne deri ne gure ne veshka.

Mjekimi: Ne rastet e vecanta (te pa perseritura) te perdhesit perdoren kryesisht COX-kontrollues te ashtuqyajtuar edhe NSAID. Shembuj te CoX-kontrolluesve jane ibuprofen ose diklofenak. Nje tjeter lloj ilaci qe perdoret ne rastet e paparashikuara te perdhesit eshte kolkicin. Perdoret sidomos kur per hir te problemeve me stomakun ose alergjive nuk mund te perdoren COX-kontrollues Inflamacioni mund te kurohet edhe me injeksione kortizoni ne kycin e infektuar.

Per rastet e perseritjes se atakeve te perdhesit ekzistojne edhe preparate parandaluese. Tre substanca kryesore hyjne ne to. Behet fjale per allopurinol, kolkicin, probenecid.

Cox-kontrolluesit: Lehtesojne dhimbje dhe ulin enjtje e inflamacion. Kane te perbashket ndalimin krijimit te nje enzime te quajtur shkurt cox. Perdoren per te lehtesuar simptomat e perdhesit.

Allopurinol: Ul sasine e acidit urik ne gjak dhe ne urine duke ulur aktivitetin e enzimes qe nevojitet ne trup per te krijuar acidin urik. Ne kete menyre ndalon perhapjen e acidit urik dhe rrjedhimisht edhe krijimin e kristaleve ne kyce dhe inde. Gjithashtu parandalon krijimin e gureve ne veshka. Perdoret ne menyre parandaluese dhe eshte nga preparatet qe perdoret me shpesh per te luftuar perdhesin. Kolkicin: Lehteson inflamacionin e kyceve. Nuk njihet plotesisht menyra e veprimit. Perdoret edhe ne raste akute dhe si mjekim parandalues ndaj perdhesit kronik.

Probenecid:

Pershpejton shperberjen e acidit urik nepermjet urines. Duke ulur sasine e acidit urik ne gjak ulet edhe potenciali per perseritje te perdhesit. Perdoret kryesisht ne rastet kur eshte konstatuar ndjeshmeri e larte ndaj Allopurinolit. Perdoret si parandalues.

Mjekim per perdhesin/COX-kontrolluesit

COX-kontrolluesit quhen ndryshe NSAID. Ato kontrollojne nje enzime qe quhet cyklooxygenas, dhe shkurtohet cox. Enzima siguron krijimin e prostaglandinave ne trup. Keto jane substanca qe ndikojne ne inflamacione dhe simptoma si dhibje, enjtje, skuqje. Dhimbja mund te lehtesohet relativisht shpejt nderkohe qe enjtja apo skuqja do 2-3 jave para se te zhduket. COX-kontrolluesit lehtesojne vetem simptomat. Llojshmeria e COX-kontrolluesve eshte e madhe. Ata funksionojne ne menyre te ngjashme por kane efekte te ndryshme, nivele te ndryshme rrezikshmerie dhe efektesh anesore, si dhe doza dhe perseritje perdorimi te ndryshme. I njejti preparat mund te japi rezultate te ndryshme tek persona te ndryshem. Prandaj rekomandohet te nderrohet preparati i perdorur nese rezultati nuk eshte i kenaqshem ose shfaqen efekte anesore.

Kujdes: Kombinimi i COX-kontrolluesve me ilace te tjera duhet bere vetem pas keshillimit me mjekun. Disa mjekime jane te ngjashme dhe kombinimi mund te sjelle rritjen e dozes pertej kufirit te lejuar gje qe eshte e rrezikshme dhe shton mundesine per efekte te demshme anesore.

Nese jane konstatuar semundje te zemres, frymemarrjes, veshkave ose alergji duhet te ushtrohet shume kujdes me ilacet e tipit COX-kontrolluese. Ato ndikojne ne prodhimin e prostaglandinave qe jane te rendesishme per funksionimin e rregullt te organeve te tretjes, veshkave, melcise dhe zemres. COX-kontrollues nuk duhen perdorur ne raste e konstatuara te ulcers apo kur ka probleme me organet e tretjes. Ne disa raste mjekimi duhet kombinuar me ilace qe mbrojne stomakun e ulin aciditetin ne te.

Veprimi i COX-kontrolluesve eshte ulja e aftesise se rruazave te gjakut per t'u ngjitur me njera tjetren. Kjo rrit rrezikun per gjakrrjedhje dhe mos koagulim gjithashtu rekomandohet te mos merren COX-kontrolluesa njekohesisht me mjekim per te holluar gjakun (nje e till eshte psh warfarin.)

Barra: Shfaqje e perdhesit gjate barres jane te rralla. COX-kontrolluesit mund te kene efekte te demshme gjate barres apo mekimit. Rekomandohet konsultimi me mjekun.

Efekte anesore: Te gjitha mjekimet mund te japin efekte te padeshiruara. Ne rast se efektet e padeshiruara nuk zhduken rekomandohet kontakt me mjekun per te nderruar mjekimin apo analizuar rezultatet. Nje numer personash qe perdor ilace COX-kontrolluese mund te kete probleme me tretjen e ushqimit dhe dhimbje barku. Mund te shoqerohet me te perziera, te vjella, irritim dhe ne rastet ekstreme te zhvillohet deri ne ulcer. Aresyeja eshte se ilacet ulin prodhimin e prostaglandine qe mbron pelhuren e stomakut nga permbajtjet acide dhe gryerrese. Kombinimi me ilace qe ulin aciditetin ne stomak eshte nje nga rekomandimet per zgjidhjen e ketij problemi.

Ilacet COX-kontrolluese ndikojne veshkat dhe mund te cojne ne grumbullimin e fluideve ne trup dhe ngritjen e tensionit te gjakut. Ne nje trup te shendetshem kjo nuk rezulton ne dem por nese ekzistojne semundje te tensionit te gjakut apo te zemres mund te krijohen situata te rrezikshme. Ilaet COX-kontrolluese duhen evituar nese personi vuan nga semundje te zemres ose veshkave.

Njihen edhe raste te shtimit te dhimbjes se kokes si efekt anesor i Ilaceve COX-kontrolluese. Ne keto raste rekomandohet te ndryshohet mjekimi.

Njihet gjithashtu perkeqesimi i astmes. Disa atmatike jane shume te ndjeshem ndaj acidit acetylsalicilik (aspirines) qe gjithashtu i perket grupit te ilaceve COX-kontrolluese. Gje qe mund te sjelle rrezikshmeri dhe komplikime edhe gjate perdorimit te ilaceve te tjera te grupi COX-kontrolluese.

Ne disa raste ilacet mund te ndikojne ne melci. Kjo shihet ne analizat e gjakut qe tregojne nje numer territur te enzimave ne melci. Rritja e numrit te enzimave nuk perben rrezik zakonisht.

Fushat e perdorimit: Ilacet Cox-kontrolluese/frenuese kane shume perdorime. Ato perdoren per uljen e temperatures, per semundje te tjera reumatizmale, dhe ne dhimbje te ndryshme te kyceve, kercinjve apo muskujve. Mund te perdoren ne dhimbje menstruale, migrene, gure ne veshka dhe ne dhimbjet pas nje operacioni.

Shembuj te ilaceve qe i perkasin grupit te frenuesve-COX dhe qe mund te perdoren per perdhesin jane: Diklofenak, Diklofenak Sandoz, Pronaxen, Ibumetin, Ipren, Naprosyn, Naprosyn EnteroNaproxen, Orudis, RetardVoltaren dhe Voltaren T

Mjekim me substancen Allopurinol

Allopurinol ul sasine e acidit urik ne gjak dhe ne urine duke frenuar prodhmin e enzimes qe eshte e nevojshme per te krijuar acidin urik ne trup. Ne kete menyre parandalohet krijimi i kristaleve ne kyce dhe inde te buta. Gjithashtu parandalon krijimin e gurve ne rruget e urines. Allopurinol perdoret ne menyre parandaluese.

Kujdes: Mjekimi perdoret per te parandaluar perseritje te perdhesit. Perdorimi nuk duhet filluar gjate shfaqjes se perdhesit sepse mund te perkeqesoje situaten. Nderkohe nese perdhesi shfaqet gjate perdorimit te allopurinolit duhet te vashdoje perdorimi i rregullt i mjekimit.

Mjekimi duhet marre rregullisht per te parandaluar perseritje te semundjes se perdhesit dhe shfaqjen e gureve ne veshka.

Allopurinol nuk lehteson dhimbjet ndaj duhet perdorur ne kombinim me qetesues te tjere. Kombinimi me preparate te tjera duhet bere sipas keshilles se mjekut qe keto preparate te mos ulin efektivitetin e allopurinolit. .Nese keni shfaqje pucrrash apo alergjie gjate perdorimit kontaktoni mjekun.

Efekte anesore: Ne disa raste mund te shfaqen te perziera dhe te vjella nga perdorimi i ilaceve qe permbajne allopurinol. Njihen edhe raste kur perdorimi jep shfaqje pucrrash alergjike ne lekure. Rekomandohet kontak me mjekun nese efektet anesore nuk zhduken pas disa ditesh perdorimi te rregullt

Allopurinol ka edhe fusha te tjera perdorimi si ne semundje te veshkave ne raste te gureve ne rruget e urines qe jane shkaktuar nga kriperat e acidit urik. Perdoret edhe per te parandaluar sasine e larte te acidit urik gjate trajtimit te disa llojeve te tumoreve.

Ilace qe pembajne allopurinol: Allopurinol Nordic, Allopurinol Nycomed, Zyloric

Mjekim me substancen: Kolkicin

Perdorimi: Kolkicin ul inflamacionin e kyceve. Efekti i vertete nuk njihet plotesisht por kolkicin ndikon ne prodhimin e rruazave te bardha te gjakut. Mund te perdoret si ne rastet akute te shfaqjes se perdhesit ashtu edhe per parandalim te perseritjes. Koha e perdorimit mund te ndryshoje.

Kujdes: Kolkicin nuk duhet perdorur ne kombinim me disa semundje te gjakut, disa semundje te sistemit tretes ne rastet e semundjeve te zemres si dhe ne semundje te veshkave.

Efekte anesore: Disa persona mund te ndjejne te perziera, te vjella, dhimbje barku dhe diarre. Rekomandohet kontak me mjekun nese efektet anesore nuk zhduken.

Nder mjekimet qe permban kolkicin: Kapsula Kolkicine

Mjekim me substancen: Probenecid

Funksioni: Rrit kapacitetin e veshkave per te shperbere acidin urik. Ul rrezikun per perseritje te shenjave te perdhesit.

Perdorimi: Efekt parandalues

Kujdes: Nuk duhet perdorur nga persona me demtime ne veshka.

Duhet marre rregullisht dhe te mos ndalohet trajtimi pa konsultim me mjekun. Nuk duhet ndaluar perdorimi edhe nese shfaqet e perdhesit nuk parandalohen plotesisht.

Nuk ndihmon per uljen e dhimbjeve ndaj duhet kombinuar me qetesues te tjere. Kombinimi me preparate te tjera duhet bere sipas keshilles se mjekut qe keto preparate te mos ulin efektivitetin e probenecidit.

Eshte me rendesi te pihet uje dhe lengje gjate perdorimit te probenecidit. Gjithashtu per te evituar krijimin e gureve ne veshka duhet kombinuar me tableta natriumbikarbonati (sode buke)

Nuk duhet perdorur njekohesisht me metotrexat (mjekim cytostatik qe gjendet pershembull ne tabletat Methotrexate, Emthexat)

Efekte anesore: Disa persona mund t'u krijohen te perziera nga ilaci. Rekomandohet kontakt me mjekun nese efektet anesore nuk zhduken pas disa ditesh perdorimi te rregullt..

Nje nder mjekimet qe permban probenecid quhet: Probecid

----------------------------------------------

Informacioni vjen nga Sjukvårdsrådgivning

Sipas fjalorit semundja ne shqip emertohet perdhes ose Cerme. Nuk jam shume e sigurte per kete emertim.

Informacioni eshte perkthyer, shkurtuar dhe pershtatur nga une sipas dijeve te mija ne mjekesi dhe farmaci (cunge dhe inekzistente thjesht te krijuara nga pasja e mjekeve apo infermiereve ne farefis). Gabimet ne shkrim i detyrohen nxitimit.

Dikur shkruaja "papers"

Meqe po lexoj nje roman kriminalistik suedez nga Karin Wahlberg te titulluar "Blocket"per te cilin fare pak vete besoj se jane te interesuar te dine dicka, thashe t'u rikthehem leximeve te dikurshme. Per fat edhe disa nga shenimet e dikurshme jane ruajtur keshtu qe edhe ata qe nuk kane lexuar asgje nga Marguerite Duras mund te shohin nje "pergjigje" ndaj noveles se saj "The lover " (origjinali L'Amant ). Mund te them se librat e Duras i rekomandoj pa asnje rezerve.

Enjoy!

January 25, 2000.
Response Paper: THE LOVER

A girl, really young, impressively boyish and strangely thrown in the midst of strange relationships. Forced to make use of her sexuality earlier than she or her mother had thought necessary. And not even forced, finding that as the only way to escape the reality. The book starts with her remembering things back. But that remembering instead of polishing of details blurred at the moment of occurrence as would be expected does in fact mix reality and unreal assumptions together. It’s almost scary to find out how a person enjoys thinking back realities and accepting the fact that they were not only sad they were as sad as they felt at first and as unreal as they felt at first.

It is very hard to enjoy things at times, even the most sublime things like love. So the little girl finds herself entangled with believing she was stealing things from death in order to enjoy them. Sometimes you find yourself looking from over you at the things you do and finding them boring. At these precise times there is not a single slice of rationality left in the brain and no matter how much you try to say all right this should be enjoyable you still can’t feel the drag of that exact thing.

On the other side once you let yourself go and put together the dream and the passion as well as the abhorrence for those moments when everything is boring and out of “poise” you can find out that love is possible and also a convenience worth running after. Love as a commodity. The little girl in the book does that. She knows money is a commodity she should be running after, she knows that it’s expected from her to be running after money so she can secure herself and the family. So, she does that. Meanwhile she is also running after her own commodity, her lover, the one she is not even expected to cry after leaving behind. And she runs after the tender Helene L, because she finds her disturbing, too beautiful and very much different from herself. She wants to know what Helene would feel, she wants to know what would come up if another person without the implanted need to seek rational fulfillment of needs like herself would do. Helene was her escape. Being plain and naïve she would be able to enjoy everything there was and so would the girl.

They call her the slut, and she doesn’t care. She is performing an obligation. She is doing what her mother expects her to do. She is taking them away to France. A small dream which means a lot to her mother like the cousins she visits and to which she shows pictures of her kids. A blood tie from which her mom can not break free like a small whim in her own memory.

Memories, they are always murkier when you think into them as a continuum of details. They can only make sense as a continuum of excuses to things said, occurred or assumed. It’s like trying to watch the sky between the branches and the shadows on the water and the reflections in car windows. The woman (ex-girl with a fedora hat) is trying to understand what she said, what she did, why she hated her brother and why she loved her mother with the kind of strange possessive love that made her want to get away from her.

When trying to understand what people say one tries to listen closely to what they're leaving out. But that’s not necessary here, when listening to herself and while writing about a life un-enjoyed but still lived she is listening to the pieces of reflection she left out while she was busy doing “her job” “fulfilling her urge”. She is giving heed to her compulsion to suppress feelings and thoughts that are bubbling up in her.

Nuk di te tregoj

...asnjehere barcaleta. Ose qesh qe ne fillim ose shpjegoj aq shume sa i iken lezeti.
Madje jo vetem ne shqip por as ne anglisht e as ne suedisht nuk funksionon tregimi i barcaletave per mua (as te jetuara, le te degjuara qe jo e jo).

Duke folur me dike dje kuptova qe jo vetem "punch line" por as situaten humoristike nuk e kisha sqaruar mire tek "Ah the irony..."
Keshtu qe po e provoj ta ritregoj, shqip. Ndoshta kam fat kete rradhe dhe ndodhia, si dhe humori i saj per mua behen me te kuptueshme per ju.

Gjithsesi AI ishte per vizite ne USA (punë pune).
Ne nje moment pushimi vizitoi nje dyqan relativisht te lezetshem dhe donte te blente nje dhurate per MUA. Ju drejtua shiteses duke i thene:
-Me ndihmo te gjej nje parfum te lezetshem per te dashuren. Si dhe ndonje bizhuteri te lezetshme.
Pasi zgjodhen parfumin dhe bizhute, shitesja i thote:
-Po per gruan nuk do blesh gje?
Ajo kishte vene re unazen e fejeses ne doren e tij, qe ne fakt eshte njelloj si cilado unaze martese. Duke mos qene i martuar dhe duke e ndjere te panevojshme te sqaronte situaten familjare AI i kthehet:
- S'ka nevoje.
- Mire- i thote shitesja- po te pakten mos u kthe ne shtepi duke mbajtur era parfum.

Per MUA dhe per ATE kjo situate eshte shume per te qeshur. Hipoteza e gabuar e shiteses e con ate ne konkluzione akoma me te gabuara. Nderkohe gjithcka eshte me e thjeshte, shume me e pakomplikuar, shume me e drejtperdrejte. Emertimet grua, e dashur, e fejuar jane vetem emertime. Nuk kualifikojne llojin apo thellesine apo gjatesine e marredhenies.

Prape e sqarova shume me duket. Nese kam fat, tanime eshte me e qarte pse situata ishte qesharake.

Me apo pa fishek

Senduqet e pajes kane ekzistuar jo vetem ne Shqiperi.
Ja nje senduk tipik suedez per nuse "brudkista" me motive te zones se Dalarna.
Kuptohet qe per me te varferit edhe senduku i pajes ishte me i thjeshte:

Senduke te tille vazhdojne te mbahen si ornamente ne dhomat e pritjes te trashegimtareve.
Ne shqiptaret nderkohe, nga pajat e dikurshme kujtojme vetem fisheket.

TV-shop hour

I have to get this chip off my shoulder.

I admit I usually sleep late (or early depending on your definition). It's always past midnight and almost always closer to 3 than 1 o 'clock.

I am amused at some people, some of my colleagues at work for instance, that wake up at 4 every day and go to work at 5. They don't have a work that requires those hours. They say they do it so they can get as much time as possible at home with their loved ones. After all they can be home by 14.

I don't believe they get any more "family" time though. I mean, going up at 4 signifies you have to go to sleep at about 20:30 every average day. I might agree, perhaps, there was some point with getting up early and going home early if you had small children, with the daily routines and all. However, having a dog that needs his daily walks does not qualify as having children. Neither does having any pets qualify as having a family either, but thats' a completely different story.

Then, there are those that wake up at 5, waste two hours watching the news or rather TV-shop since there is not much news going on at that time, and than come to work priding themselves at being "early birds" with very productive morning routines. Please...
I have more productive sleeping routines. Yes, I am counting breathing as productive, or at least same productivity level as watching TV-shop.

How come I started on this note.
Well I got reminded of it since I am on vacation. That "per se" means I can be awake even later than usual. Besides, mating with a-not-yet-on-vacation partner, due south and back within the day for a business trip, means trying to go to sleep early and waking up for TV-shop. Which also means that amazing burst of productivity at dusk had to be suffocated in the hopes of being re-channeled while awake. Unfortunately, dust buster, hot steam, Shark trademark one-time-every-10- minutes- for- the- rest-of-your-life-or-until-the-product-can't-sell-at-all offers out of TV-shop wiped out all hopes of a productive morning. Plus, I have forgotten all of the fantastic ideas I was mulling about last night. Darn NREM-sleep for luring a heap of ideas on me and REM for wiping them clean.

More coffee is needed.

Nese nuk e dinim...

Erdhi prova e fundit...e shumepritura...

Jane fytyrat e bukura te femrave ato qe bejne te shiten me shume prodhimet e reklamave. Vertetimi vjen ne nje studim te bere ne shkollen e larte te tregetise ne Stokholm. Doktori i ekonomise Frederik Lange ben nje prezantim te shkurter te studimit ne gazeten Metro.

Permbledhur, studimi thote se njerezit bejne nje vleresim te fytyres se personit ne reklame dhe nese kjo ka tipare te bukura behet nje lidhje direkte me produktin. Produkti merr rrugen me te shkurter per ne kujtese i ndihmuar nga imazhi.

Supozohet (pa u vertetuar) se e njejta teori vlen edhe per fytyrat e meshkujve.
Tiparet qe karakterizojne fytyren e bukur femerore jane:

• pozicioni i syve (jo afer me njeri-tjetrin)
• molleza te larta
• sy te medhenj dhe buze te plota
• simetri fytyre

Tiparet qe do te karakterizonin nje fytyre te bukur mashkullore:

• pozicioni i syve (jo afer me njeri-tjetrin)
• vetulla te plota
• mjeker e rregullt
• simetri fytyre.

Por studiuesit nuk kane qene "pergjithesues" ne percaktimet e tyre ;).
Ata kane lene hapur mundesine sipas se ciles nese bukuria fizike mungon, ajo mund te zevendesohet me famen.

pfffffffffffffffffttttttttttttttttttttttttttt

Une do thosha ate qe e dime te gjithe empirikisht
pushteti shet, paraja shet, seksi shet, fama shet.


dhe:
"Pushteti absolut (qofte edhe ne studime ku mund te besh cfare te duash e te shesesh sapunin per djathe) korrupton ne menyre absolute!"

Gjera qe duhet t'i dije cdokush...

Kur vizitova per here te pare Suedine rastisa te shoh nje liber qe titullohej " Gjera qe duhet t'i dije cdo suedez" (Vad varje svensk bör veta). Te them te drejten u bera ziliqare.

Behej fjale per nje fjalor enciklopedik ku gjithkush mund te perserise jo vetem data e te dhena historike por edhe te dhena te kultures se pergjithshme, qe nga ABBA-t tek Mark Aureli, qe nga pesha atomike tek Belzebubi. Qe nga Bellman (Nastradini nordik) tek zepelinet. Qe nga aventurat e Pipit tek Les Walesa.

Nuk mund te them se me eshte zhdukur zilia. Perkundrazi jam me e bindur se kurre se edhe ne Shqiperi do te bente pune nje enciklopedi e tille, e thjeshte, me informacion direkt, nje permbledhje kulture te pergjithshme qe mund te ndodhej ne cdo familje, perdorej nga cdo autodidakt apo "kompetent", qe mund t'i thjeshtonte pune cdo gazetari ne kerkimin e informacionit.

Nje baze te dhenash ku gjithkush mund te rifreskonte dijet dhe kontrollonte sa i punonte kujtesa. Diku ku historia e Shqiperise te ishte po aq koncize dhe jo demagogjike sa pershkrimi i jetes se Emile Zola apo procesit te fotosintezes.

Ndoshta enderroj...

Muzike

The game of love nga Elena Paparizou (Greko-suedezja kengetare e grupit Antique qe ne e njohim me shume per "Mera meti mera" etj.
Kenga me siper me pelqen vecanerisht per tekstin:

" Swim the seven seas
I would climb the Himalayas
Sing in Japanese
I would dress up as your geisha
Capture all the stars
Paint your portrait on the Great Sphinx
Walk to Africa
If I knew you'd be there waiting
.........
Dive among the sharks
I would wrestle alligators
Learn some martial arts
If you needed me to save ya'
Dance On broken glass
Turn the rivers into fire
Anything you ask
Cause your wish is my Desire

There's no shame,shame,shame
In the Game Of Love ....."

Per me shume nga teksti shih "The game of love-lyrics"

Dhe, meqe ora eshte 00:48 uroj jave te mbare atyre qe punojne, pushime te kendshme atyre qe pushojne dhe gjume te embel atyre qe akoma jane zgjuar :)

Kuptimi

Sa here e kemi pyetur veten "cili eshte kuptimi i jetes". Me shpesh ne adoleshence dhe gjithmone e me pak me vone. Jo se e kemi gjetur pergjigjen por sepse kemi frike te pyesim me ze te larte, a thua se po te vazhdojme te pyesim do te perballemi me nje pergjigje qe nuk na pelqen si psh "kuptimi i jetes eshte vdekja".

Ne fakt besoj se do te ishte shume me e lehte dhe me domethenese po te pyesnim "C'duam nga jeta ?" Kuptimi i jetes eshte abstrakt. Nderkohe qe deshirat jane ne mos teresisht te qarta te pakten te konceptueshme. Mirepo, ne kete konceptim lind frika tjeter. Nese e percaktojme ate qe duam nga jeta dhe pastaj e sigurojme ate, c'do te ndodhi pastaj ???

Nderkohe qe kuptimin e jetes mund ta diskutojme gjere e gjate pa i gjetur pergjigje dhe duke u ndjere te sigurte se per sa kohe qe nuk ka pergjigje "status quo"-ja ngelet e patrazuar.

Mendoj se nuk eshte aspak turp te deshirosh nga jeta pak rehati, shume gezim, jashtezakonisht shume dashuri dhe padyshim plotesim deshirash.

Kuptimi i jetes eshte qe jeta nuk ka kuptim nese nuk deshirojme dicka prej saj.

I want it all!

Ah the irony ...

The customer: I would like to purchase something expensive for my girlfriend. What perfume would you suggest ?

And while you are at it can I see some jewelery too, something fancy like earrings or the like.

The saleswoman after showing an assortment of different perfumes and closing the deal: Thank you for buying from us sir. Don't you want to purchase something similar for you wife ?

The customer: No, that won't be necessary.

The saleswoman: Oh, ok. Might I suggest you don't approach your wife smelling like that though.

The customer: Eh..No need.

The saleswoman : Really!!!
(in her head): What a jerk. What a pity for the unsuspecting soul married to him. If she catches him I really hope she has a field day.

---------------------------------------------------
Wrong assumptions mean wrong conclusions way off the charts.

Moral: If you have an engagement ring that looks like a wedding ring although you have never walked down the altar, you are sending mixed signals to the sales reps ;)

Baby you are a treat :)

Kam humbur...

....ne Geni (www.geni.com) po merrem me plotesimin e pemes gjenealogjike (pasi grumbullova ca te dhena qe nuk me ndodheshin ketu).

Phew...pune e lodhshme.
I'll see you (virtually) when I'll see you.

Ne kerkim te motivacionit

Flasim gjithmone per shtysat. Per ato qe krijojne motivacionin e mjaftueshem. Per ato qe na bejne te zgjohemi ne mengjes duke pritur mesditen apo nje ore a minute te vecante te asaj dite.

Sot po mendoja, cfare do te ndodhte sikur te mos kishim shtysat. Sikur te mos na vinte as per te ngrene, as per te fjetur, as per t'u dashur, as per te folur. Sikur te mos na prekej egoja dhe te mos na perkedhelej sedra. Sikur te mos na duheshin parate dhe te mos na i vrisnin syte apo hunden rrobat e grisura apo te palara. Sikur te mos te donim te dukeshim.

A do te ishim po aq aktive sa jemi ?
Nuk e besoj.

Sado monotone dhe pakuptim te na duken disa gjera (lajme idiote, filma pa kuptim etj) ato na japin direkt ose indirekt shtysa te tjera, ide te tjera, qellime te tjera. Na modifikojne dhe na nxisin. Pra, heren tjeter qe ndihesh pa motivacion mendo se ajo qe ke rrotull eshte motiv i mjaftueshem.

C'po m'u pika nje kafe...

Ne vend te luleve- pemet

What tree did you fall from? -Nga cila peme ke rene?

ENG-Find your birthday, find your tree and then scroll down... This is really cool and somewhat accurate, also in line with Celtic astrology.

ALB- Gjej diten e lindjes, gjej pemen qe te takon dhe lexo me poshte... Kjo eshte e lezetshme dhe disi e sakte, pervec qe vjen direkt nga astrologjia Kelte.

Jan 01 to Jan 11 - Fir Tree (bredh i bardhe)
Jan 12 to Jan 24 - Elm Tree (vidh)
Jan 25 to Feb 03 - Cypress Tree (qiparis)
Feb 04 to Feb 08 - Poplar Tree (plep)
Feb 09 to Feb 18 - Cedar Tree (Pishe)
Feb 19 to Feb 28 - Pine Tree (bredhi)
Mar 01 to Mar 10 - Weeping Willow Tree (shelg lotues)
Mar 11 to Mar 20 - Lime Tree (Bliri)
Mar 21 - Oak Tree (lisi)
Mar 22 to Mar 31 - Hazelnut Tree (lajthi)
Apr 01 to Apr 10 - Rowan Tree (frasher mali)
Apr 11 to Apr 20 - Maple Tree (panje)
Apr 21 to Apr 30 - Walnut Tree (arre)
May 01 to May 14 - Poplar Tree (plep)
May 15 to May 24 - Chestnut Tree (geshtenje)
May 25 to Jun 03 - Ash Tree (Frasher)
Jun 04 to Jun 13 - Hornbeam Tree (Shkoza e bardhe)
Jun 14 to Jun 23 - Fig Tree (Fik)
Jun 24 - Birch Tree (Meshtekna)
Jun 25 to Jul 04 - Apple Tree (Molla)
Jul 05 to Jul 14 - Fir Tree
Jul 15 to Jul 25 - Elm Tree
Jul 26 to Aug 04 - Cypress Tree
Aug 05 to Aug 13 - Poplar Tree
Aug 14 to Aug 23 - Cedar Tree
Aug 24 to Sep 02 - Pine Tree
Sep 03 to Sep 12 - Weeping Willow Tree
Sep 13 to Sep 22 - Lime Tree
Sep 23 - Olive Tree (Ulliri)
Sep 24 to Oct 03 - Hazelnut Tree
Oct 04 to Oct 13 - Rowan Tree
Oct 14 to Oct 23 - Maple Tree
Oct 24 to Nov 11 - Walnut Tree
Nov 12 to Nov 21 - Chestnut Tree
Nov 22 to Dec 01 - Ash Tree
Dec 02 to Dec 11 - Hornbeam Tree
Dec 12 to Dec 21 - Fig Tree
Dec 22 - Beech Tree (Ahu)
Dec 23 to Dec 31 - Apple Tree
--------------------------------------------------------------------------------

APPLE TREE molla (Love) - of slight build, lots of charm, appeal, and attraction, pleasant aura, flirtatious, adventurous, sensitive, always in love, wants to love and be loved, faithful and tender partner, very generous, scientific talents, lives for today, a carefree philosopher with imagination.

ASH TREE frasher (Ambition) - uncommonly attractive, vivacious, impulsive, demanding, does not care for criticism, ambitious, intelligent, talented, likes to play with fate, can be egotistic, very reliable and trustworthy, faithful and prudent lover, sometimes brains rule over the heart, but takes partnership very seriously.

BEECH TREE ahu (Creative) - has good taste, concerned about its looks, materialistic, good organization of life and career, economical, good leader, takes no unnecessary risks, reasonable, splendid lifetime companion, keen on keeping fit (diets, sports, etc.)

BIRCH TREE meshtekna (Inspiration) - vivacious, attractive, elegant, friendly,pretentious, modest, does not like anything in excess, abhors the vulgar, loves life in nature and in calm, not very passionate, full of imagination, little ambition, creates a calm and content atmosphere.

CEDAR TREE pisha (Confidence) - of rare beauty, knows how to adapt, likes luxury, of good health, not in the least shy, tends to look down on others,self-confident, determined, impatient, likes to impress others, many talents, industrious, healthy optimism, waiting for the one true love, able to make quick decisions.

CHESTNUT TREE geshtenja (Honesty) - of unusual beauty, does not want to impress, well-developed sense of justice, vivacious, interested, a born diplomat, but irritates easily and sensitive in company, often due to a lack of self confidence, acts sometimes superior, feels not understood, loves only once, has difficulties in finding a partner.

CYPRESS TREE qiparisi (Faithfulness) - strong, muscular, adaptable, takes what life has to give, content, optimistic, craves money and acknowledgment, hates loneliness, passionate lover which cannot be satisfied, faithful, quick-tempered, unruly, pedantic, and careless.

ELM TREE vidhi (Noble-Minded) - pleasant shape, tasteful clothes, loudest demands, tends not to forgive mistakes, cheerful, likes to lead but not to obey, honest and faithful partner, likes making decisions for others, noble-minded, generous, good sense of humor, practical.

FIG TREE fiku (Sensibility) - very strong, a bit self-willed,independent, does not allow contradiction or arguments, loves life, its family, children and animals, a bit of a social butterfly, good sense of humor, likes idleness and laziness, of practical talent and intelligence.

FIR TREE bredhi i bardhe (Mysterious) - extraordinary taste, dignity, sophisticated, loves anything beautiful, moody, stubborn, tends to egoism but cares for those close to them, rather modest, very ambitious, talented, industrious, uncontested lover, many friends, many foes, very reliable.

HAZELNUT TREE lajthia (Extraordinary) - charming, undemanding, very understanding, knows how to make an impression, active fighter for social cause, popular, moody, and capricious lover, honest, and tolerant partner, precise sense of judgment.

HORNBEAM TREE shkoza (Good Taste) - of cool beauty, cares for its looks and condition, good taste, is not egoistic, makes life as comfortable as possible, leads a reasonable and disciplined life, looks for kindness and acknowledgment in an emotional partner, dreams of unusual lovers, is seldom happy with its feelings, mistrusts most people, is never sure of its decisions, very conscientious.

LIME TREE bliri (Doubt) - accepts what life dishes out in a composed way, hates fighting, stress, and labor, dislikes laziness and idleness, soft and relenting, makes sacrifices for friends, many talents but not tenacious enough to make them blossom, often wailing and complaining, very jealous but loyal.

MAPLE TREE panja (Independent) - no ordinary person, full of imagination and originality, shy and reserved, ambitious, proud, self-confident, hungers for new experiences, sometimes nervous, has many complexities, good memory, learns easily, complicated love life, wants to impress.

OAK TREE lisi (Brave) - robust nature, courageous, strong, unrelenting, independent, sensible, does not like change, keeps its feet on the ground, person of action.

OLIVE TREE ulliri (Wisdom) - loves sun, warmth and kind feelings, reasonable, balanced, avoids aggression and violence, tolerant, cheerful, calm, well-developed sense of justice, sensitive, empathetic, free of jealousy, loves to read and the company of sophisticated people.

PINE TREE bredhi (Particular) - loves agreeable company, very robust, knows how to make life comfortable, very active, natural, good companion, but seldom friendly, falls easily in love but its passion burns out quickly, gives up easily, everything disappointments until it finds its ideal, trustworthy, practical.

POPLAR TREE plepi (Uncertainty) - looks very decorative, not very self-confident, only courageous if necessary, needs goodwill and pleasant surroundings, very choosy, often lonely, great animosity, artistic nature, good organizer, tends to lean toward philosophy, reliable in any situation, takes partnership seriously.

ROWAN TREE frasher mali (Sensitivity) - full of charm, cheerful, gifted without egoism, likes to draw attention, loves life, motion, unrest, and even complications, is both dependent and independent, good taste, artistic, passionate, emotional, good company, does not forgive.

WALNUT TREE arra (Passion) - unrelenting, strange and full of contrasts, often egotistic, aggressive, noble, broad horizon, unexpected reactions, spontaneous, unlimited ambition, no flexibility, difficult and uncommon partner, not always liked but often admired, ingenious strategist, very jealous and passionate, no compromise.

WEEPING WILLOW shelgu lotues (Melancholy) - beautiful but full of melancholy, attractive, very empathetic, loves anything beautiful and tasteful, loves to travel, dreamer, restless, capricious, honest, can be influenced but is not easy to live with, demanding, good intuition, suffers in love but finds sometimes an anchoring partner
-----------------------------------------------------------
Nje shoqe me pati nisur para ca kohe nje email me permbajtjen e mesiperme. Shqiperimi i disa pjeseve te mesazhit u be nga une. Shpresoj te kem gjetur te gjitha emrat korrekte ne shqip.

Nuk dija qe edhe keltet kishin astrologjine e vet, megjithate nje astrologji e tille, ashtu si gjithcka qe u perkedhel sadopak sedren njerezve eshte e pelqyeshme.

Personalisht jam e kenaqur me panjen. Rrofte pavaresia.

No news = good news

S'kam ca te them.
Kur te zgjohem ndoshta do te mund temendoj dhe shkruaj ndonje rrjesht me te lexueshem se ky.
:D

"Suppressed desires"

Not mine though.
It's Susan Glaspell's comedy I am referring to.

I had the pleasure of interpreting it as a side project ( no study credits involved). I had, prior to this event, read Susan Glaspell's play "Triffles" as well as written a commentary on it. Quite a powerful piece albeit simple in presentation.

Anyhows, me and Molly represented two sisters in the play (Henrietta and Mabel). Not present at the picture, the third character of the play mister Brewster (part of the jigsaw as well as of the solution). It's a really funny piece about the pseudo-intellectual beliefs, modernism and overall the "new rights of passage" that a trip to a psychoanalyst's coach had become.

The setting: 1944 in New York. The shock of war has worn off. Freud and Jung are in. Everybody that is somebody has an intellectual calling. No conversation is complete without the mention of a complex or a dream. New words are attractive...ego, superego, libido....

Yes, indeed. It was a fun project. Seeing this picture reminded me of it.

Flickr at last

Ok, I have forgotten my pledge of not adding any more online accounts. There are already plenty to keep track of...and yet I got me another one.

Finally. a Flickr account. Although not much to show off on it yet.
More will follow...as soon as I locate a pair of decent batteries to my old Fuji-Film 2.o.
It's either that or the dear favorite Olympus 6.0 landing safely by the end of the week.

Until either of those chances materializes, I'll keep relying on last years pics off of memory cards and Cd-s and the faithful (but not particularly photo-friendly) Nokia 7160 mobile.

Cheerio

Oh yeah ...the link to the pics.

Leje!

Eshte marrezi.

Te pakten keshtu do te me dukej mua po te ma thoshte dikush tjeter. Mirepo ne veten e pare gjithcka (pothuaj) eshte e justifikueshme edhe nese ne cakun e marrezise prape nuk klasifikohet si e tille.

Nje jave para se te marresh lejen duhet te jesh ne ekstaze, te kesh planifikuar ku, si, me ke, do ti kalosh pushimet dhe jo vetem kaq, te kesh prenotuar dhe paguar udhetimin e rastit (te cilin e ke deshiruar prej te pakten gjashte muajve). Frenezia e para pushimeve eshte e jashtezakonshme.

Te mos planifikosh lejen eshte budallallek, eshte hedhje kohe dem, eshte humbje. Inefektiviteti i nje sjelljeje te tille eshte i pafalshem.

Dhe une ndodhem pikerisht atje. Pa kerkuar falje. Dhe habitem me veten.
Leja filloi.Teresisht e paplanifikuar. Me kete fundjave me maratone filmash te sterpare (Flashdance, Mission impossible I,II,II etj) dhe serialesh televizive (Star Trek, Stargate Atlantis etj) librash te Peter Robinsson (Loje me zjarrin, Pas viteve te mungeses, Thatesire e pazakonte vere) . Orare te sterzgjatura per te bere telefonatat disaoreshe me significantly-better-half-in qe per hir te punes ndodhet ne pertejdetin me canione e thatesire 44 gradeshe 7 ore pas GMT.

Kemi shume per te thene. Normale. Zgjohet ne 4 qe te me uroje miremengjes. Fle ne 4 qe t'i uroj gjume te embel. "In between" duhet te konfirmojme se gjithcka shkon mire pa harruar dozen e puthjeve, perkedheljeve qe duke qene vokale e virtuale duhen faktorizuar te pakten ne katror (nuk bien asnjehere poshte kubit ne fakt).

Cuditerisht ndihem e lire megjithe mungesen e planifikimit. Carpe diem- Pse ? Le te iki. Une dua te marre fryme normalisht. Te mos ndiej asnje detyrim. Nuk kam asnje detyrim. Mosplanifikimi nenkupton te kunderten e planit (koncept i thelle eee).

Ne vend te stresit qe shoqeron lejet e zakonshme ku pa dale mire nga puna presin valixhet, fluturimet lodhese, vapa, eksplorimi dhe pas tyre rikthimi ne te njejten monotoni.

C'po thosha.
Ah, nuk kam plane. Nuk po e them sa leje kam tani se e di qe ziliqareve do u ngelet mendja.
Nuk mund te them se blogu do ngelet pa rifreskuar gjate lejes.
Ndoshta.

Neser (kur te me dale gjumi) do shoh nese mund te fus ca nga gjerat qe do te deshiroja te beja ne gjendjen e mosplanit.

ps: Foto vjen nga Hanna Olsson dhe tregon Rubus Ideaus (mjeder).

Blogthings of note ;)

What Does Your Sleeping Position Say About You?

You have a passion for everything - including sleeping. Outgoing and brash, you tend to still shock those who know you well. You tend to be selfish. You are the most likely type to hog the covers. You gravitate toward comfort and don't like extreme situations.

Try it out: What Does Your Sleeping Position Say About You?

Faqe interesante gjuhe

Nese do te mesosh fjale te reja dhe te saposhpikura (ne anglisht) rekomandoj Wordspy

Fjalor shqip-suedisht gjen tek Lexin

Fjalor i koncepteve matematikore ne suedisht dhe shqip: Matematik

Në kërkim të frymëzimit të humbur

Thonë se oreksi vjen duke ngrënë. Në kërkim të frymëzimit të humbur javën e kaluar nisa te rimoja me pak humor për ndajfoljet. Nuk më pëlqyen vargjet dhe i lashë. Mirëpo, ja ku jemi, prapë e premte. Prapë koha për gallatë. Hajt mo, dhe po me ngelët ne klasë për këto vargje punë e madhe...

Fanepsët papritur
(nga, e sesi s'di)
Natyrshem kërkuat
një teke raki.

Askurrë s'besova
të kem borxh krijim
dhe pse shumë nga t'vjetrat
po servir qesim.

Raki nuk mu ndodh,
ku e fsheha s'di.
Po një dopjo vodka
me eks do ta pi.

Detyrë e vështirë
sot më ra ne hise.
Ku të fshihem xhanem
E ku të kumbisem ?

Dje që doja mëndje
Nuk kishte njeri.
Sot qe doja qejfe
M'u poftise ti.

Vad kan man skriva om?

Nog är jag lite inbillsk alltid. Fast kanske ändå inte. Jag menar jag har lyckats med allt jag har tagit mig för. Lite musik, lite måleri, lite skrivande, lite jobb, lite språk, lite kommunikation, lite skådespeleri, lite matte, lite kemi (när det begav sig -på grundskolan och gymnasiet alltså).
Det får en att fundera på att det kanske inte hänger på talangen utan på att bara ge sig i kast med något, se tiden an och skörda frukterna av ens insats. Problemet är att välja VAD man verkligen SKA satsa på.

Ja, jag har funderat ett bra tag på att det kanske inte vore så dumt att skriva en bok.
Helst något som säljer som smör i solsken.

Anledningen till att jag inte gjort slag i saken ännu är för det mesta att jag inte kan bestämma mig. Fantasy säljer. Deckare likaså (om inte än mer).
Men om man skriver en deckare måste man väl placera den någonstans man känner igen sig.
Sedan har vi den där lilla detaljen, språket.
Ska boken vara på svenska ? albanska ? engelska ?
Vilket språk skulle göra det tillräckligt trovärdigt ? Tillräckligt säljvärt ?
Jag kan inte bestämma mig...än.

Men, tack vare min chef som är stöttande "above and beyond the call of duty" har jag börjat fundera igen. Det kanske är dags jag dammar av ett mord på Arlanda. Motivet är semi-transparent ännu men schhhhhhhh.

Tack Ulla!

Thenia e vyer e dites

Eshte me lehte ta krijosh te ardhmen ne menyre aktive sesa te perpiqesh ta parashikosh ate!

Too much work, too much fun, too little sleep embrace me

and I can not escape.

Detyra

I njeti monolog, asnjehere i ndodhur por gjithmone i menduar, vazhdonte t'i rrotullohej ne tru. Ideja nuk ishte vetjake, e kishte lexuar diku ose ndoshta degjuar megjithate ne kujtime i perziej me zerin e gjyshit qe ndillte pellumbat. Pellumbat qe Eri i kishte dashur te ishin si pellumbat postare te kontit te Montekristos.
Columba livia.

" E sheh nipce!- keshtu kthehen pellumbat gjithmone ne baze.

Jane monogame pellumbat nipce. Ngado t'i nisesh prape do te vijne ketu. Se ketu e kane lene zemren.

E di ti c'do te thote monogame nipce? S'e ke mesuar jo. Nuk ta kane thene ne shkollen e madhe me termat e pafundme. Te rrofshin diplomat me pioniere me grushtin lart qe merr cdo fund viti"

Kurdo qe mendonte fjalen monogame i kujtoheshin pellumbat.

Dhe deshira per te gjetur partneren e perjetshme, folene ku te mund te kthehej vit pas viti, nga te gjitha distancat, pa asnje kufizim.Dhe zhgenjimi.

Edhe tani qe behej gati te udhetonte i dukej vetja si pellumb. Pellumb pa fole.

E dinte tanime kuptimin e monogamise po dija nuk zevendesonte asgje. "Me mire te dish sesa te kesh" - thoshte nje here e nje kohe gjyshja. Sa gabim e kishte.

I ulur ne kolltukun e rehatshem te aeroportit, me nje gote birre ne tavoline, me veshtrimin e perhumbur pertej xhamave. Vazhdonte te nisej e te mberrinte ne destinacione te panjohura, pardje i sapokthyer nga pranvera, tani ne pritje te avjonit te vonuar te vjeshtes. Gjithmone gur lumi i latuar nga rrjedha. Gjithmone i pavend.

Dhe ju kujtua serish nje udhetim. I bere para nje viti. Ne avionin plot me njerez nje 40 vjecare me nje gur ne dore, sa nje veze pellumbi. Ajo pikturonte ne gure. Nuse pashke mireseardhjeje, kerpudha te kuqe helmatisese, mace. Gurin e vogel sa nje veze pullumbi nuk e kishte pikturuar akoma. Nuk ja kishte lexuar akoma motivin. Nuk ja dinte kuptimin. Ndaj e mbante me vete.

Tundi koken, a thua i pohoi dicka pasqyrimit te vetes ne xhamat e aeroportit.
Birren e la papire.
Nuk ishte mire te dalldisej para udhetimit.
Sidomos nese donte te dinte ne e kish gjetur folene.
Absolutisht jo nese donte te gjente nje vend ku nuk e lagte me lumi i fatit, pervecse ndoshta te paparashikueshmeve, morenave.

Detyra te veshtira

Duan frymezim maksimal ;)

Dikur beja hartime (3)...jo vetem per vete

1995
Te parin nuk e di kujt ja dhashe. Te dytin ja dhashe Eles (qe ne fakt as qe me kujtohet kush eshte tanime).

Tema: " Ne qytetet e perbuzura provinciale/gjithnje e gjen/me sy te palevizur/ate qe po te kishte ikur.../"

1-

I keni pare vogelushet gazmore buze rrugeve?!
Ne fytyrat e lumtura gdhendet butesisht dicka sa here syte e tyre (aeroplan luftarak me mision special) perplasen me syte e me te rendomtit capken qe buzeqesh nga larg.
Dihet qe lulet celin cdo pranvere, por dashurite qe s'kane stina lindjesh, nuk jane ne gjendje as te vdesin me stine si lulet. Keshtu dickaja kalimtare, eshte dhimbja e embel e pamundesise se takimit qe shkruhet ne cepat e buzeve ashtu si trendafilit te lulezuar qe i flakerohen petalet.

Sikur bota te ishte nje qytet i madh, i vetem, sa te veshtire do ta kishim ta besonim jeten. Sikur te gjithe te flisnim te njejten gjuhe, nuk do t'ja vinim dot asaj fajin qe flasim e s'kuptohemi. Izolimi do te ishte i plote dhe nuk do te qe nevoja per keshtjella te gurta. Do t'i kishim ngritur vete keshtjellat tona prej frike.

Provinca, e perbuzur per gjoja ligjet e saj mizore ka me teperice pikerisht ato qe duhen, zanat e oret e nates. Ato qe lahen liqeneve nen driten e henes dhe vallezojne lendinash ne krahet e bilbilave. Ata qe mbysin dertet ne cigare e alkol, sepse pavaresisht nga magjia qe i rrethon duan te shijojne dicka me teper, dicka me te madhe, me te larget, me te vertete. Por sapo hedhin hapin e pare ndjejne qe kane lene pas vajzen e valeve. E zene kendojne me zerin burrerror te sapofituar: " Ah qe s'te le dot!/ Dhe sikur te kisha ikur/ po te ikja pa e ditur/sa te dua ty/ do te ikja zemerkrisur/ se te dua fort!"

2-
Sa here degjojme ironi gazmore per jeten, per njeriun qe qe qan vetem dy here ne te, qe ka vetem tre caste te rendesishme ne jete, mendojme se jeta eshte e shkurter. Me e shkurter se pulitja e syve te sterpikur ne ar te perendeshes se bukurise. Por ditet kalojne, e hena pas te dieles, pranvera pas dimrit, dhe cdo cast i jetuar te jep pershtypjen e nje jete me vete. Kur mosha kalon duke besuar tek lumturia e se tashmes, duke verejtur me gaz harene qe jeton, duke harruar veshtiresite, ajo behet e kalter, pa hije.

Kur e kalon nder pune kolosale, qofte mbi libra apo pune fizike, kur ditet ndjekin njera-tjetren sic ndjek ariu bletet pa u bgopur kurre me mjalte e krejt papritur hedh syte pas e sheh qe ke ngelur ne vend, ne nje qoshez pavlere, qe asgje qe ke bere nuk te ka ndihmuar, te pushton trishtimi. Lotet rrjedhin vetvetiu dhe vetem pergjumja, pushimi i vetem i lejuar, te shpeton.

A nuk i quajme te marre shkencetaret?! Pervec zilise, ndoshta pershkruajme ndjesine qe ata vete krijojne. Me koken pas, ne fund te rruges se pershkruar, e shohin punen e bere dhe u duket e pavlefshme. Cmenduria qe pason nuk ka te beje me demtimet ne tru por vetem me zhgenjimin. Sa keq i trajton bota gjenite, njelloj si te cmendurit. Nderkohe ata, po te kishin ditur te shfrytezonin rastin do te perdornin gjithe c'dinin si nje leve Arkimedi, qe kur te arrijme ne fund te rruges e te shohim pas, te marre e te mencur e gjithe te tjeret midis, te mos ta quajme veten te pafat. Te mos trishtohemi me kot.

Atdheu i adoptuar

Meqe Eni pyeti per ditet e zgjatura dhe E.T. konstatoi qe jam zhvendosur nga nje atdhe ne tjetrin thashe t'ju sjell disa fakte per vendndodhjen time aktuale

Ditet jane zgjatur, sot pershembull dielli lindi ne 01:43 dhe do te perendoje ne 23:24.
Prefektura ku banoj ka nje siperfaqe prej 26 671 km2 ( ju ngjan me ndonje shifer tjeter te njohur ?)
Nderkohe ketu banojne rreth 195 000 vete dhe mali me i larte (Mali i Bardhe) eshte vetem 594 metra mbi nivelin e detit.

Mund te "recitoj" edhe kafshen, shpendin, lulen, mineralin, kerpudhen, yllin, metalin etj etj karakteristike te prefektures po duke mos qene as vete shume e interesuar nuk po jua imponoj as juve.

Ku te te kerkoj ?

(korrik'98)

Ku te te kerkoj ?
Ne kthesen ku e lame te takoheshim
nuk kalojme me as une
as ti.
I trembemi zhgenjimit
qe tjetrin mund te mos ta gjejme atje.

Kur te te kerkoj?
Diten i fshihem vetes.
Naten hijet largoj me emrin tend.
Por pa TY.

Ku te te kerkoj?
Nga fati yt s'te ndaj dot,
te ka ne dore.

Ku te te kerkoj?
Rrugeve?- Ecen valle a fluturon.
Bareve? - Cfare shuan etjen
apo dhimbjen.

Ku te te kerkoj?
Fundja...pse?!

Tipare

Thone qe spanjollet pergjigjen mañana, mañana nese u kerkon te bejne dicka. Thone qe aziatiket punojne panderprerje. Thone qe gjermanet jane pothuaj "ushtarake" ne menyren e drejtimit te punes, qe finlandezet ne fillim marrin vendimet dhe pastaj reflektojne mbi konsekuencat dhe qe amerikanet shohin vetem "bottom line". Paragjykimet vijne natyrshem.

Per suedezet thuhet pershembull se jane punetore besnike, te thjeshte ne komunikim, te miresjellshem, degjues te mire por qe mezi marrin vendime.

Sipas "Shortcut" qe citon profesorin e etnologjise Åke Daun (profesor emeritus prane universitetit te Stokolmit) shume paragjykime jane te verteta. Miresjellja suedeze pershembull eshte shprehje e perkatesise ne shoqeri. Ajo e ben me te lehte bashkepunimin dhe perpjekjen per te arritur ne vendime te perbashketa. Sa me shume unitet ne vendimmarrje aq me mire. Per fat te keq uniteti mund te jete i demshem per rezultatet e perbashketa. Miresjellja dhe uniteti mund te cenojne suksesin sepse edhe kritika e aresyeshme apo vlerat e domosdoshme nuk del ne drite. Askush nuk do te titullohet "avokati i djallit".

Aty qendron edhe dallimi nga te tjeret. Pershembull ne Finlande askush nuk nguron te kritikoje hapur dhe pa doreza, gje qe ne Suedi konceptohet si e pakendshme. Ne Suedi njerzit e duan shume ndjenjen e perkatesise dhe unitetit ne grup, gje qe sjell edhe evitimin e konfikteve dhe perplasjeve. Mirepo pakenaqesite e nxjerrin koken ne formen e thashethemeve pas kraheve gje qe sipas profesorit Daun forcon ndjenjen e perkatesise ne nje bashkesi. (Mendoj se ky tipar i diskutimit pas kraheve eshte gjithashtu mjaft shqiptar)

Japonezet njihen per besnikeri pothuaj skllaveruese ndaj punedhenesit. Ata jane te afte te punojne me ore te tera jashte orarit pa pagese. Nderkohe amerikanet dhe pse te gatshem te punojne rendshem jane te fokusuar te bejne vetem ate detyre per te cilen jane punesuar.
Suedezet ndodhen ne zonen e mesme. Nuk punojne aq shume sa japonezet dhe amerikanet. I duan lejet e gjata vjetore, ditet e kuqe te festave en kalendar dhe sidomos ditet midis festave kur mund te behet pushim. Megjithate suedezet e identifikojne veten me vendin e punes me shume se amerikanet dhe ndjejne nje pergjegjesi ndaj punedhenesit, ndonese jo te atij nivelit ekstrem qe karakterizon japonezet.

Buzeqesh!

Neser eshte dita kombetare e Suedise - keshtu qe une po buzeqesh paradhenie se doemos pushim.

Qe te mos u ngelet hatri juve qe nuk keni pushim ja tre barcaleta. Votoni ate qe ju pelqen me shume. :)

Tek dentisti:
Amerikani: Rregulloje me rrenje!
Francezi: Beje flori !
Suedezi: Dhemb ?
Shqiptari: Sa para do qe te mos e ngasesh ?
----------
Kardiologu pasi vizitoi vajzen
- Do te deshiroja te kisha zemren tende
- Doktor...une nuk jam e fejuar.
---------
Aneja tek doktori per kontroll.
- Pulsin e keni pak te ngadalte
- Po s'ka problem doktor nuk kam ngut.

Ankth dhe vargje te tjera pa emer-

Per Lagerkvist, Nobelist ne letersi ( 1951 me romanin Barabass) ka shume krijime te vyera. Nje reference per Lagerkvist ne romanin policor "Linda- si ne vrasjen e Lindes" nga kriminologu dhe shkrimtari Leif G W Persson me detyroi t'i reikthehem poezise se Lagerkvist dhe paksa edhe perkthimeve (qe i kam harruar prej kohesh)

Nje nga librat poetike te Lagerkvist eshte ai qe titullohet "Ankth". Poezite ne te jane pa tituj.
Jane te ndjera (ne mungese te nje fjale me te goditur). Mua me pelqejne. Po shqiperoj ketu dy poezi qe te percjell te pakten dicka nga vlerat e Lagerkvist. Nese ndonje varg ju duket inkoherent apo i pakuptimte, faji eshte i perkthyeses.

1-

Eshte me bukur kur terret dita
Gjithe dashurite qe permban hapesira
fashitur rrine nen nje drite te zymte
mbi boten
mbi shtepizen tokesore

Cjithcka eshte dhimbje e butesi, me duar ledhatuar
Zoti vete shfaros brigjet e huaj
Gjithcka eshte prane, gjithcka larg e tutje
Gjithcka njeriut ju dha borxh, e huajti

Gjithe eshte e imja, dhe gjithcka do te me merret
Se shpejti gjithcka do me rrembehet
Pemet, rete, toka ku baritem
I vetem
i pagjurme do capitem
Per Lagerkvist- ne shqip

1- Origjinali

Det är vackrast när det skymmer.
All den kärlek himlen rymmer
ligger samlad i ett dunkelt ljus
över jorden
över markens hus.

Allt är ömhet, allt är smekt av händer.
Herren själv utplånarfjärran stränder
Allt är nära allt är långt ifrån.
Allt är givet människan som lån.

Allt är mitt, och allt skall tagas från mig,
inom kort skall allting tagas från mig.
Träden, molnen, marken där jag går.
Jag skall vandra
ensam utan spår.

2-

Ankthi, Ankthi eshte c'me ra ne hise
Plaga e fytit
Klithma e zemres qe gjemon sterese
Qielli mpihet i shkumuar
ne doren e rende te mbremjes
dhe ngrihen pyjet
kulmet e ngrira
kaq shterpa drejt qemerit
te tkurrur te qiellit
Sa e ashper eshte cdo gje,
kaq e ngurte, e erret dhe e heshtur!

Vij verdalle ne kete dhome te erret
Ndjej tehun e mprehte te shkembit ne gishterinj
I cjerr duart deri ne gjakosje .
tek i shtrij lart drejt rreckave te ngrira te reve

Ah, dhe thonjte i shqyej nga gishterinjte
i gervish duart deri ne plage, ne dhimbje
drejt malesh dhe shtigjesh te erresuara
drejt kudhres se zeze te qiellit
Drejt tokes kallkan te ftohte!

Ankthi, ankthi eshte c'me ra ne hise
Plaga e fytit
Klithma e zemres qe gjemon sterese

Per Lagerkvist- ne shqip

2- Orgjinali

Ångest, ångest är min arvedel,
min strupes sår,
mitt hjärtas skri i världen.
Nu styvnar löddrig sky
i nattens grova hand,
nu stiga skogarna
och stela höjder
så kargt mot himmelens
förkrympta valv.
Hur hårt är allt,
hur stelnat, svart och stilla!

Jag famlar kring i detta dunkla rum,
jag känner klippans vassa kant mot mina fingrar,
jag river mina uppåtsträckta händer
till blods mot molnens frusna trasor.

Ack, mina naglar sliter jag från fingrarna,
mina händer river jag såriga, ömma
mot berg och mörknad skog,
mot himlens svarta järn
och mot den kalla jorden!

Ångest ångest är min arvedel,
min strupes sår,
mitt hjärtas skri i världen.

Dado a.k.a. Supernanny

Situata: Dy 15 vjecare (kunati i vogel me nje shok klase) per vizite ne fundjave. Plus nje togu miqsh te tjere ( aventurat e tyre i takojne ndonje posti tjeter ose me sakte nje bisede te zgjatur ne kafene).

Problemi: Duke mos qene prane prinderve por ne nje ambjent me "rinor" qe i kupton kur flasin "internet, lan, world of warcraft, motorcross etj" ata mendojne se u lejohet te bejne si te duan (te pakten kunati duhet ta kishte mesuar tanime qe kjo menyre nuk i ecen megjithate si adoleshent edhe ai teston durimine te rriturve) . Marrin leje per te vajtur ne markaton e lagjes, lene celularet ne shtepi, dhe pasi kane qene ne markato, vazhdojne "aventurat" diku tjeter.

Aresyetimet ne kthim jane fantastike: Ishim me pantallona te shkurtra dhe kishim frike mos humbisnim celularet ndaj i lame me mire ne shtepi.
Ne fakt ne kur thame qe do vemi ne markato nuk e kishim per kete te lagjes po per ate te afer qendres industriale. Nuk vajtem askund tjeter, vetem ne markato, po pastaj pame njady vajza aty afer tek shkolla fillore dhe u fershellyem edhe ja beme pak muhabet.

Pyetja: A e kane shperdoruar besimin e dhene ? A eshte e drejte t'u mohohet realizimi i pakushtezuar i deshirave te tjera qe shprehen pas kthimit ne shtepi?

Pergjigja e pergjithshme: Kufiri eshte i luhatshem.
Pergjigja e vecante: Besimi i humbur duhet rifituar/merituar.
--------------

Personalisht ( Kjo fjala nuk para me pelqen sepse perderisa jam une qe po shkruaj doemos qe mendimet jane personale.) Gjithsesi, mendoj se kufijte duhen sqaruar qe ne fillim (dmth kush e ka te drejten e vetos dhe cfare mund te pritet). Rreziku i tejsqarimit eshte qe fjalet hyjne nga njeri vesh dhe dalin nga tjetri dmth humbet efekti.

Pa sqarim ama kemi mundesi te behemi "si kembet e dhise" dmth te gjitha palet kane potencialin t'u ngrihen nervat. Vizitoreve sepse nuk bejne dot si duan, ne sepse para se t'i bejme gjerat si duhen duhet ti sqarojme, argumentojme, mbrojme, vertetojme, aplikojme.

Sido qe ta rrotullosh muhabetin, dy 15-vjecare nuk e kane moshen per veteadministrim pavaresisht nga lirite e pakufizuara qe u lejohen ne shkolle apo familje, filmat qe kane pare apo fjalorin qe perdorin.

Per t'u rikthyer tek vetoja. Deshirat e vizitoreve mund te plotesohen vetem kur ato perputhen me planet e familjes. Rreziku eshte qe nese nuk u plotesohen deshirat do t'u ngelet qejfi dhe nuk do te duan te vijne perseri per vizite. Megjithate e verteta qendron qe njeriu harron shpejt.

Rreziku i vertete i vetos eshte nese preket "interesi" prinderor. Anje prind nuk do te donte qe dikush tjeter t'i edukonte femijet. Edhe kur i ka nisur keta diku tjeter ne mirebesim. Pavaresisht nga mangesite ne edukimin qe u jepte vete.

-----------

Sipas konstatimeve perfundimtare: Une jam e rrepte dhe shume zemergjere!
Sesi mund te jem te dyja njekohesisht nuk jua shpjegoj dot.
Di ama qe do te rikthehen ...
--------
Po ju c'eksperienca keni me "edukimin" e femijeve te te tjereve? Ku e vini kufirin ?